بررسى جایگاه هنر از دیدگاه قرآن و روایات

 ضرورت توجّه به هنر و بازیافت حدود و ثغور آن، با عنایت به درک قدرت هنر و توجّه به قدرت‏هاى باطل‏کیش به جایگاه هنر و ظهور نهضت اسلامى و عدم بازیافت مرزهاى بایسته هنر، موضوع مورد بحث در رساله است.جهانى بودن زبان هنر در میان راه‏هاى مختلف پیام‏رسانى و برخوردارى از سرعت و پذیرش بیشتر آن در انتقال پیام، همگى حکایت از قدرت هنر دارد؛ قدرتى که مى‏تواند به راحتى مرزهاى جغرافیایى را در نوردد و محدودیت‏هاى زبان‏هاى گوناگون ملّت‏ها را پشت سر نهد و در دورترین نقاط جهان، میلیون‏ها نگاه را واله زیبایى خود سازد و لبخند بر لب‏ها بنشاند، حتّى در عصر سیاست نیز هنر، قدرت خود را آشکارا نشان داده است. یک خطابه آتشین یا شعر نغز و حماسى، یا فیلمى شورانگیز، به راحتى مى‏تواند ملّتى را علیه یک نظام بشوراند. این پایان‏نامه در هشت فصل فراهم آمده است. نگارنده ابتدا در دیباچه، ضرورت توجّه به هنر و بازیافت حدود و ثغور آن را با عنایت به سه مطلب، روشن نموده است: ۱ . قدرت هنر، ۲ . توجّه قدرت‏هاى باطل‏کیش به جایگاه هنر، ۳ . ظهور نهضت اسلامى و عدم بازیافت مرزهاى بایسته هنر.

جایگاه شورا از دیدگاه اسلام

مقدمه

پس از چند دهه بحران و آشفتگی در تمامی ابعاد سیاسی, اجتماعی, فرهنگی, اقتصادی, نظامی و... که با دخالت قدرت‌های بیگانه آغاز و با قدرت طلبی وجهالت احزاب و گروهای داخلی ادامه یافت, اینک به فضل خداوند با پشت سرگذاشتن بحران‌های کمر شکن, مردم مسلمان افغانستان, فصل جدیدی را به تجربهنشسته است.

قانوناساسی کشور, تدوین و تصویب شده و جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساسی شکلیافته و دولت قانونی برخاسته از آرای آزاد و مستقل ملت روی کار آمده است, امیدها و آرزوها دو باره در دل میلیون‌ها انسان مظلوم و محروم جوانهزده،.گام بعدی که باید با وحدت و همبستگی ملی برداشته شود, انتخابنمایندگان برای تشکیل«شورای ملی» است که با انشا الله ملت فهیم و با تجربهافغانستان, با آگاهی و هوشیاری کامل, این گام را نیز به خوبی بر خواهدداشت.

حجاب از منظر قرآن

آنچه در این مقاله ارائه می شود، بررسی آیاتی از قرآن مجید است که در بردارنده احکام پوشش برای همه افراد جامعه، اعم از مرد و زن و حفظ حریم خانواده و افراد آن و در نهایت، کل جامعه است. پوشش و برای حفظ سلامتی روح و جسم افراد خانواده و جامعه از آفت هاست که اگر چه محدودیت هایی در رفتار و منش فردی ایجاد می کند، ولی با توجه به مصالح و منافعی که یکایک افراد جامعه از آن برخوردار می شوند، این محدودیت ها کم اهمیت هستند. تشریع این گونه احکام، مانند بسیاری از احکام دیگر اسلام، ناشی از زندگی اجتماعی است. بدیهی است هر قدر اجتماعات و جوامع بشری پیشرفت می کند، محدودیت های فردی بیشتر می شود. در احکام مربوط به پوشش و حفظ حریم افراد، زنان به دلیل آسیب پذیرتر بودن ازجایگاه ویژه ای برخوردارند و احکام خاصی برای حفظ حریم آنان تشریع شده است.
آیا مربوط به پوشش در دو سوره نور و احزاب آمده است.

وحدت از دیدگاه قرآن و سنت

چکیده

این پژوهش در موضوع «وحدت از دیدگاه قرآن و سنت» طی سه فصل تدوین شده است، که فصل اول؛ شامل کلیات موضوع در سه گفتار ارایه شده است. گفتار اول به تعریف و حدت از دو منظر لغوی و اصطلاحی پرداخته وانگهی مفهوم وحدت اسلامی، اجتماع و جامعه را تبیین نموده است. گفتار دوم شامل طرح پیشینة موضوع در دو بخش تاریخی و نگارشی می‌باشد. و گفتارسوم، تبیین ضرورت و اهداف را به عهده دارد، که در آنها ایجاد همسویی علمی و عملی مسلمانان، تقویت پژوهش آزاد و علمی، و پیشنهاد راه‌کار مسالمت‌آمیز زندگی بر اساس قرآن کریم مهم جلوه می‌کنند. فصل دوم؛ به تبیین وحدت از نگاه قرآن اختصاص دارد، که در دو گفتار بیان گردیده است. گفتار اول مبانی وحدت را با آیه‌های قرآنی با تأکید بر توحید، خلقت از منبع واحد تحلیل می‌کند؛ و با نگرش بر منشأ خلقت واحد و پیروی از رهبر واحد، وحدانیت الهی را از مبانی مهم و برجستة وحدت می‌داند. گفتار دوم عوامل ایجاد وحدت را با تکیه برآیه‌های قرآنی تبیین می‌نماید، که تقوای الهی، الفت و دوستی بین مسلمانان و انسانها و اعتصام به حبل‌الله و امت واحده، از جمله عوامل برجسته و مؤثر در پیدایش وحدت به شمار می‌رود. در فصل سوم؛ وحدت در نگاه سنّت در سه گفتار مطرح شده است، که در گفتار اول؛ حضرت پیامبر^(ص) مصلحت‌بینی، پیروی از اهل‌بیت^(ع)، و...را مایة تحقق وحدت اسلامی می‌داند. در گفتار دوم؛ امام علی^(ع) نیز از عوامل ایجاد وحدت، سیرة پیامبر اکرم^(ص) را مهم دانسته، سیرة عملی امیرمؤمنان^(ع) وحدت اسلامی را قوام بخشیده است، او به وحدت دستور می‌دهد و از اختلاف نهی می‌کند و جامعة اسلامی را به اخلاق نیک، احترام با همدیگر، مصلحت‌اندیشی، صلة رحم و..فرا می‌خواند. در گفتار سوم؛ امام حسن^(ع) صلح با معاویه را در راستای تحکیم وحدت توصیف می‌کند.فصل چهارم در دو گفتار موانع و راه‌کارهای وحدت را توضیح می‌دهد، که در گفتار اول موانع به بیرونی و درونی تقسیم شده‌، از آن میان سلطة غرب و ناسیونالیسم قابل یاد آوری است. در گفتار دوم راه‌های ایجاد وحدت در مؤلفه‌های اعتقادی، علمی، سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است، که ایمان به خدا، اعتصام به حبل‌الله، مناظرات علمی، توجه به مشترکات و حفظ حرمت همدیگر از شاخصه‌های مهم وحدت آفرین در بین جامعه می‌باشد. در نهایت این پژوهش با طرح نتیجه پایان یافته است.

 کلید واژه‌ها: وحدت اجتماعی، قرآن، راه‌کارها، وحدت اسلامی، موانع، امت، جامعه، مسلمانان، خالق واحد، حبل‌الله.

منبع: مجله تخصصی اندیشه تقریب، 1388، شماره 22

 

آثار امیدواری و نا امیدی در انسان از نظر آیات و روایات

 

اگر درختی از لحاظ ریشه و تنه سالم بوده باشد و آنگاه به واسطه بعضی پیشامد ها و در اثر برخی علل و عوامل خارجی میوه اش از بین برود و یا برگش بریزد و یا شاخه اش قطع شود، سرما شکوفه اش را بزند و یا پرندگان میوه اش را منقار بزنند و فاسد کنند و نظیر اینها، در عین اینکه موجب تأسف است باعث نگرانی نیست، چرا؟ زیرا خود درخت اگر سالم باشد بار دیگر برگ و شکوفه خواهد داد، میوه خواهد داد، از نو جوانه خواهد زد و سایه خواهد انداخت،

بهـشت و جهنم از منظر قرآن کریم

مقدّمه

منّت خدای را، عزَّ وَ جَلّ، که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو می­رود، ممّد حیات است و چون بر می­آید مفرّح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب.

از دست و زبان که برآید؟                                 کز عهده شکرش بدر آید؟

هدف از این نوشتار، آشنایی شما با ویژگی­های بهـشت و جهنّـم در قرآن است. به امید اینکه با خواندن این ویژگی­ها و تجسّم آن به زیبایی بهـشت و تاریکی و زشتی جهنّـم پی ببرید و راه درست که مقصد آن بهـشت است انتخاب کنید.

ولایت فقیه از منظر عقل و قرآن

نتیجه انکار وجود ولایت برای فقیه، تعطیل‌شدن احکام الهی و قوانین شرعی است که این نیز مساوی با بیهوده‌ بودن جعل احکام از سوی خداوند است؛ زیرا این سخن، فقط به این معناست که باید احکام اجتماعی شریعت اسلام را فقط در زمان حکومت امام معصوم (ع) اجرا کرد.

 

چکیده

دلایل عقلی متعددی برای اثبات ولایت فقیه اقامه شده است . از جمله دو دلیل عقلی که امام خمینی (ره) و مرحوم آیةالله خوئی; به آن استناد کرده‌اند. دیگر آنکه از بدیهیات تاریخ اسلام است که نصب حاکمان، قضات و وکلا از جانب معصومین: انجام می‌شده است و این سیره تا پایان دوران غیبت صغری نیز ادامه یافته و نمی‌توان پذیرفت که نظام امامت و خلافت بزرگ الهی استمرار داشته باشد، اما لوازم و شؤون این نظام - همچون وجود وکیل و نمایندة معصومین- ادامه نیابد و متوقف شود.

سبک زندگی اسلامی

چکیده

اهداف: از جمله موضوع های اساسی که پژوهش در آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است، سبک زندگی اسلامی است. سبک زندگی اسلامی چیست و ویژگی های آن از منظر قرآن و روایات چه می باشد و نیز شاخصه های انسان متعالی، اصول و مبانی سبک زندگی اسلامی، وجه تمایز و امتیاز سبک زندگی اسلامی با دیگر روش های زندگی و نیز ماهیت و غایت سبک زندگی اسلامی و نقش انسان شناسی و جهان بینی و هدف زندگی در سبک زندگی چیست.

روش ها: هر مکتب و مذهبی، سبک زندگی برای بشریت ارایه می‌دهد و مدعی است، جامعه مطلوب و زندگی سالم در نتیجه پیروی از روش زندگی است که آنان ارایه می‌نمایند. حقیقت این است وقتی سخن از سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه به میان می‌آید، دو امر به ذهن تداعی می‌کند. به دیگر سخن گزاره حاکی از سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه، متضمن دو گزاره دیگر هم هست: الف) وضع موجود جوامع بشری دچار آسیب‌ها و آفت زده سبک زندگی غیر اسلامی است. ب) چیستی و چگونگی سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه و دیگری امکان حصول به این سبک زندگی است. در این پژوهش تلاش شده است در راستای رسیدن به سبک زندگی اسلامی، حیات طیبه از منظر قرآن مورد بررسی قرار گیرد.

فرهنگ از دیدگاه قرآن کریم

فرهنگ در لغت به معنای تعلیم و تربیت، علم و دانش و ادب، کتاب لغت، مجموعه آداب و رسوم و مجموعه علوم و معارف و هنرهای یک قوم به کار رفته است. از نظر اصطلاحی، به مجموعه برداشت ها، موضع گیری های فکری، هنر، ادبیات، فلسفه، آداب، سنن و رسوم و روابط حاکم بر اجتماع تعریف شده است. در قرآن کریم، از فرهنگ به مفهوم مصطلح آن تعبیری یافت نمی شود; ولی به طور کلی قرآن کریم از فرهنگ در یک جا به عنوان زبان قوم یاد کرده است; چون قرآن کریم نخست در محیط جزیره العرب نازل شده و با مردمی سر و کار داشته که دارای اعتقادات و رفتاری خاص بوده اند: «و مآ أرسلنا من رسول إلآ بلسان قومه لیبین لهم؛ ما پیامبران را نفرستادیم، مگر با زبان قوم خودشان سخن بگویند.» (ابراهیم/ 4) در جای دیگر از فرهنگ به عنوان حکم جاهلیت یاد کرده و در آیات بسیاری به اعتقادات و فرهنگ رایج عصر خود حمله می کند: «أفحکم الجهلیه یبغون و من أحسن من الله حکما لقوم یوقنون؛ آیا حکم جاهلیت را می جویید؟ برای گروهی که باور دارند، حکم چه کسی از حکم خدا بهتر است؟» (مائده/ 50)

احسان و نیکوکاری

چکیده

احسان یکی از آموزه‌های وحیانی و از مفاهیم بنیادین و پردامنه قرآن است. اغلب تعاریف احسان در منابع تفسیری به سبب گستردگی مصادیق و مؤلفه‌های معنایی و نیز خلط میان معانی مختلف آن، جامع و مانع نیستند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به صورت تفسیر قرآن به قرآن و با هدف بازشناسی دقیق یکی از مفاهیم کلیدی قرآن، به بررسی مفهوم و مصادیق گوناگون احسان، نسبت آن با مفاهیم قرآنی دیگری مانند تقوا، ایمان و عمل صالح، حسنه، کفر، تکذیب آیات الهی، ظلم و تعدی از حدود الهی پرداخته است. بررسی آیات نشان می‌دهد که قرآن کریم با توجه به آشنایی کامل عرب عصر نزول با مفهوم احسان،آن را که بیش‌تر در قلمرو روابط انسانی به کار می‌رفت، به حوزه معنایی نسبتاً جدیدی آورده است. مفهوم یاد شده هر چند صبغه غالب اخلاقی دارد، امّا قلمرو معنای قرآنی آن، افزون بر چارچوب کلّی اعتقادی، با ترسیم نظامی از ارزش‌های اساسی اسلام، که در هم تنیده و تفکیک‌ناپذیرند، شاکله عاطفی، رفتاری و گفتاری مؤمنان را در حوزه‌های گوناگون ارتباط با خدا، خود، دیگران، دین و بیگانگان به تصویر کشیده است.

واژگان کلیدی: احسان، نیکوکاری، ایمان، عمل صالح، محسنان، تقوا، مفهوم شناسی احسان، مصادیق احسان