تاریخ انتشار :
1389/8/2 بازدید : 10262
منبع: پایگاه حوزه،
شماره 1- 17931
کلمات کلیدی ماشینی :
روح، قرآن، وحی، الروح، پیامبر، واژه، روحالقدس، علامه طباطبایی، حیات،
سوال
روح در قرآن
پاسخ
واژه «روح » از واژه های پر رمز و راز و ابهام آمیز در حوزه های دین، فلسفه،
عرفان و روان شناسی است.این کلمه با گویشی یکسان در زبان های عبری و عربی به کار
رفته و در تورات، انجیل و قرآن کریم کاربرد فراوانی یافته است. در این نوشتار با
ارایه معنای لغوی و اصطلاحی روح در زبان عربی به بیان مفهوم و مصداق آن در قرآن
کریم پرداخته ایم.[i][1]
بسیاری از تفاسیر قرآن در شرح کاربرد روح دچار پراکندگی آراء شده و به جای
روشنگری، ابهام آفرینی کرده اند.در این میان علامه طباطبایی منسجم ترین تفسیر را
از «روح در قرآن » بیان کرده است.این مفسر بزرگ بر آن است که روح در قرآن به
آفریده ای آسمانی اطلاق شده که نقش آن حیات آفرینی است; هر جا از حیات و آثار آن
نشانی هست، این نشان ، نشانگر وجود مرتبه ای از روح است.روح موجود در فرشتگان،
انسانها، حیوانات و نباتات همگی از افاضات روح مطلق است. از زمانی که خداوند متعال
با وحی بر پیامبرانش از دمیدن «روح » خود در پیکر انسان پرده برداشت، واژه روح به
عنوان یکی از واژه های پر رمز و راز در حوزه انسان شناسی مطرح شد.پس از آن
فیلسوفان، متکلمان، عارفان و روان شناسان در بیان حقیقت آن نظراتی ابراز داشتند.به
رغم پاره ای اشتراکات در کاربرد این واژه در ادیان و علوم، تفاسیر متفاوتی از روح
ارایه شده است. این واژه در زبان های عربی و عبری با گویشی یکسان به کار رفته است
و در آیات تورات، انجیل و قرآن نیز با همین لفظ آمده و منشا تفسیرهای مختلفی شده
است. واژه روح 21 بار در قرآن کریم آمده است; گاهی به صورت مقید و مضاف، مانند روح
القدس، روح الامین، روحی، روحنا و گاهی بدون اضافه و قید. بی تردید، در تمامی این
موارد مصداق واحدی مراد نیست.با توجه به ظاهر و سیاق آیات قرآن می توان موارد
کاربرد را در چند گروه جای داد.
موجودی مستقل در ردیف فرشتگان: روح در آیاتی از قرآن در کنار فرشتگان ذکر شده
که به ظاهر نشان دهنده آن است که آفریده ای از آفریدگان خدا و غیر از فرشتگان
است.آیات زیر از این دسته است: «تنزل الملائکة و الروح..»[ii][2]
«تعرج الملائکة و الروح..»[iii][3] «یوم یقوم الروح و الملائکة صفا..»[iv][4] در آیات زیر از جبرئیل با لفظ روح یاد شده است: